İstifadəçilər: 0
Robotlar: 0
Qonaqlar: 93
Saytda olan son 20 istifadəçi
Xocalı - 26.02.1992
Şikayətini bildir
www.nice.az » Xəbərlər » Şəki Xan Sarayı
Şəki Xan Sarayı
Bu xəbəri dostlarınla paylaş:
Şəki xanlarının yay sarayı 1761-1762-ci illərdə Azərbaycanda ilk müstəqil xanlığın əsasını qoyan Hacı Çələbi xanın nəvəsi Hüseyn xanın dövründə tikilmişdir. Hüseyn xan eyni zamanda şair olduğu üçün "Müştaq" təxəllüsü ilə də tanınır. Bəzi mənbələrdə bu saray "Müştaq imarəti" kimi də qeyd olunmuşdur. Qala divarları ilə əhatə olunan Xan sarayı ikimərtəbəli olmaqla altı otaqdan, dörd dəhlizdən, iki güzgülü eyvandan ibarətdir.
Bu bina daha əvvəllər "Divanxana" adlanmışdır. Şəki xanlığı Rusiya tərəfindən işğal edildikdən sonra isə "Qorodskoy sud", yəni şəhər məhkəməsi oldu. Binanın tikintisinə 1789-1790-cı ildə başlanılıb. Çox vax onun tikilmə tarixini səhvən "Şəkixanovların evi"nin ("Müştaq imarəti" -"Qurğuşunlu Otaq"ın) tikilmə tarixi ilə qarışdırırlar. İndi bizim "Şəki xan sarayı" adı ilə tanıdığımız bu bina, "Məhəmmədhəsən xan Divanxanası", 1789-1790-cı ildə Məhəmmədhəsən xan tərəfindən tikdirilmişdir. Binanın, inşasına 32 min çervon, yaxud, 32 min İran tüməni məbləğındə pul xərclənmişdir. 1 rus çervonu, yaxud İran tüməni o vaxtlar 3,4 qram çəkidə qızıl idi və Şəki xanlığında, 1 il ərzində yığılan töycü (vergi) heç 7 min çervona çatmırdı. Amma hələlik müəyyənləşdirmək mümkün deyil ki, 32 min çervon yalnız bu binanın inşasına sərf olunub, yaxud, bütün qalanın tikintisinə. Memar şirazlı Zeynal Abdulladır. O ki qaldı qalanın inşasına, o biyar yolu ilə, tikilmişdir. Yəni, xanlıq əhalisi xan qarşısında öhdəlik daşıyırdılar ki, lazım olduqda (həftədə, yaxud ayda?) 1 gün xan üçün pulsuz işləməlidirlər. Qaladakı indiki kilsə, 1828-ci ilə qədər Xanın ev məscidi idi və göstərilən ildə ruslar tərəfindən indiki formaya, yəni xaç formasına salınmış və kilsə edilmişdir. Ruslar xanın hərəmxanasının yerində isə türmə binası tikiblər. Qalanın dört küncündəki 4 böyük bürc də ruslar tərəfindən inşa edilmişdir. Yuxarıda göstərdiyimiz kimi, Şəki Xan sarayının tikilmə tarixi tam dəqiqliyi ilə məlumdur! Hicri 1204-cü, yəni miladi 1789-1790-cu illər. Memar isə şirazlı Zeynal Abdulladır! Buna baxmayaraq, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi Şəki Xan sarayının qarşısında bir lövhə asıb ki, "Bu bina 18-19-cu əsrlərdə tikilmişdir". Həmçinin, süni surətdə binanın tarixini 25 il əvvələ atırlar, memarı haqqında isə heç nə demirlər.
Bu bina daha əvvəllər "Divanxana" adlanmışdır. Şəki xanlığı Rusiya tərəfindən işğal edildikdən sonra isə "Qorodskoy sud", yəni şəhər məhkəməsi oldu. Binanın tikintisinə 1789-1790-cı ildə başlanılıb. Çox vax onun tikilmə tarixini səhvən "Şəkixanovların evi"nin ("Müştaq imarəti" -"Qurğuşunlu Otaq"ın) tikilmə tarixi ilə qarışdırırlar. İndi bizim "Şəki xan sarayı" adı ilə tanıdığımız bu bina, "Məhəmmədhəsən xan Divanxanası", 1789-1790-cı ildə Məhəmmədhəsən xan tərəfindən tikdirilmişdir. Binanın, inşasına 32 min çervon, yaxud, 32 min İran tüməni məbləğındə pul xərclənmişdir. 1 rus çervonu, yaxud İran tüməni o vaxtlar 3,4 qram çəkidə qızıl idi və Şəki xanlığında, 1 il ərzində yığılan töycü (vergi) heç 7 min çervona çatmırdı. Amma hələlik müəyyənləşdirmək mümkün deyil ki, 32 min çervon yalnız bu binanın inşasına sərf olunub, yaxud, bütün qalanın tikintisinə. Memar şirazlı Zeynal Abdulladır. O ki qaldı qalanın inşasına, o biyar yolu ilə, tikilmişdir. Yəni, xanlıq əhalisi xan qarşısında öhdəlik daşıyırdılar ki, lazım olduqda (həftədə, yaxud ayda?) 1 gün xan üçün pulsuz işləməlidirlər. Qaladakı indiki kilsə, 1828-ci ilə qədər Xanın ev məscidi idi və göstərilən ildə ruslar tərəfindən indiki formaya, yəni xaç formasına salınmış və kilsə edilmişdir. Ruslar xanın hərəmxanasının yerində isə türmə binası tikiblər. Qalanın dört küncündəki 4 böyük bürc də ruslar tərəfindən inşa edilmişdir. Yuxarıda göstərdiyimiz kimi, Şəki Xan sarayının tikilmə tarixi tam dəqiqliyi ilə məlumdur! Hicri 1204-cü, yəni miladi 1789-1790-cu illər. Memar isə şirazlı Zeynal Abdulladır! Buna baxmayaraq, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi Şəki Xan sarayının qarşısında bir lövhə asıb ki, "Bu bina 18-19-cu əsrlərdə tikilmişdir". Həmçinin, süni surətdə binanın tarixini 25 il əvvələ atırlar, memarı haqqında isə heç nə demirlər.
Biz Sizə qeydiyyatdan keçməyi və ya öz adınız ilə sayta daxil olmağı məsləhət görürük.
| 
Müəllif: Ice | 
Baxış sayı : 1729 | 
Rəylərin sayı (14) | 
29 iyul 2010
Müəllif: Ice | Baxış sayı : 1729 | Rəylərin sayı (14) | 29 iyul 2010
|
| ||||
|
|
Səhifəni çap et
Məlumat
"Qonaq" kimi daxil olan ziyarətçilər saytda rəylərin bildirə bilməzlər.Zəhmət olmasa qeydiyyatdan keçin və ya öz hesabınızla sayta daxil olun!
