Yata bilməkdə çətinlik çəkirsiniz. Yaxşı ən uzun oyanıq qalma müddətini bilirsinizmi?

Yuxu insanın olmazsa olmazları arasında və həyatla ölüm arasında sanki bir keçiddir.
Budur yuxu haqqında bilinməsi lazım olan 20 elmi gerçək...

1. Ən uzun oyanıq dayanma rekordu 18 gün, 21 saat və 40 dəqiqə. Rekordu qıran adam bu müddət boyunca qəribəlikər gördüyünü, paranormal hadisələr yaşadığını, görüşünün bulanıqlaşdığını, danışmasının sürüşdüyünü, yaddaş və konsentrasiya itkisi yaşadığını söyləyib.

2. Tibbi araşdırma olmadan birinin həqiqətən oyanıq olduğunu anlamaq qeyri-mümkündür. İnsanlar gözləri açıq və fərqində olmadan şəkərləşdirmə edə bilərlər.

3. Beş dəqiqədən əvvəl yuxuya getsəniz bu yuxuya möhtac olduğunuz mənasına gəlir. Yuxuya getmə müddətinin idealı 10 və 15 dəqiqə arasındadır. Bu, sizin yorğun olduğunuza və dərin yuxuya hazır olduğunuzu söyləyir.

4. Yuxuların uzun bir müddət boyunca REM (Rapid Eye Movement - Sürətli göz hərəkəti) əsnasında olduğuna inanılırdı, ancaq REM-in olmadığı yuxu periodlarında da yuxu görülə bilər. Yuxu görmədiyimizdə heç yuxumuzun olmaması ola biləcəkdir.

5. REM yuxuları ümumiyyətlə pis hadisələr serialı tərəfindən olduğu edilər, amma REM periodu xaricindəki yuxular özünü təkrar edər və xəyali düşüncə kimidir. Məsələn, oyandığınızda telefonunuzu bir yerdə unutduğunuz hissiyyatına qapılarsınız.

6. REM yuxusundakı bəzi göz hərəkətləri yuxu anında edilən müəyyən hərəkətlərin eynisidir. Məsələn yuxunuzda film izlərsinizsə gözləriniz sabit dayanar, amma bir şeylər axtarsanız gözləriniz gerçək həyatda etdiyiniz kimi sağa sola baxır.

7. Fillər REM yuxusu xaricində ayaq üstündə yatırlar.

8. Bəzi elm adamları yuxularda xatırlamağa dəyər şeylərin görüldüyünü iddia edərkən, bəziləri də unudulması lazım olan təcrübələrin görüldüyünü söyləyir.

9. Yuxuların heç bir məqsədi yoxdur ancaq iki şeydən doğulur: yuxu və şüur.

10. Elm adamları 1998-ci ildə bir insanın serialın arxasına parlaq bir işıq tutaraq beynin uyğunlaşmaya-oyanma saatını ilk halına gətirdilər. Təcrübə edənlər bu varlığı açıqlaya bilmədi.

11. İngilis Müdafiə Nazirliyi araşdırmaçıları əsgərlərin bioloji saatlarıyla oynamağı bacararaq onları 36 saat oyanıq tutdu. Çox kiçik optik liflər əsgərlərin retinasına çox kiçik ölçülərdəki bir çərçivə içində yerləşdirildi. Bunun sayəsində əsgərlər özlərini hələ oyanmış kimi hiss edirdi.

12. 199 Exxon Valdez yağ axıntısı, Challenger kosmos faciəsi və Çernobıl nüvə qəzasının hamısının, orada tapılan vəzifəlilərin yuxusuz halda çalışdıqları üçün reallaşdığı ortaya çıxdı.

13. Bəzi insanların oyanmaq istədiyi saatdan erkən və ya gec oyanmasını təmin edən “bioloji həyəcan” stres hormonu sekresiyalaşdırmasından meydana gəlir. Araşdırmaçılar bunun oyanmanın verdiyi stresi əks etdirdiyini söyləyir.

14. Digital həyəcanlı saatdan gələn çox az bir işıq belə tamamilə oyanıq olmasınızsa da yuxu nizamınızı pozar. İşıq hüzmesi beyindəki “noral açarı” bağlayar və yuxu üçün lazım olan bədən kimyəvilərinin dəqiqələr içində itməsinə səbəb olar.

15. İnsanlar, heyvanlara görə üç saat daha az yatır.

16. Ovlanma ya da hücum edilmə riski olan ördəklər, beyninin bir tərəfini yatırda bilərkən, digər tərəfdən də oyanıq qala bilər.

17. Viktoryan dövrə aid gündəliklərdə yetkin bir insanın gecədə 10 saat yatdığını ortaya çıxartdı.

18. Yuxuyla əlaqədar bildiyimiz hər şey 25 il əvvəl tapılıb.

19. Saatlar geri alındığında Kanadada çalışanlar verilən 1 saatlıq yuxu icazəsi günündə, yol qəzalarının gözlə görünən dərəcədə azaldığı nəzərə alındı.