ABŞ haqqında
22 iyun 2011. Müəllif: Ice
Azərbaycanca: Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ)
İngiliscə: United States of America (USA)
İngiliscə: United States of America (USA)
Amerika Birləşmiş Ştatları ∓ Şimali Amerika materikində, Amerika qitəsində yerləşən ölkə. Sahəsinə görə Rusiya, Kanada və Çindən sonra 4-cü yeri tutur. Sahəsi 9.631.418 kv. km-dir. Kanada və Meksika ilə quru sərhəddinə malikdir. Ölkə üç okeanla əhatələnmişdir. İki ştatı ölkədən ayrıdır (Alyaska və Havay). Şimali Amerikanın şimal-qərb hissəsi (Alyaska), Sakit (Havay, Quam, Şərqi Samoa, və s.) və Atlantik okeanındakı (Puerto-Riko, Sent-Kruz və s.) bir sıra adalar da ABŞ-a məxsusdur. Ölkənin paytaxtı Vaşinqtondur (567.000 nəfər).
ABŞ-ın relyefində Kordilyer dağları, Appalaç dağları, Misisipi, Mesikasahili və Atlantiksahili ovalıqlar, Mərkəzi və Böyük Düzənliklər əsas yer tutur. ABŞ ərazisi tropik, subtropik, mülayim, subarktik və arktik iqlim qurşaqlarında yerləşir.
ABŞ Ð²â‚¬â€œ dövlət başçısı prezident olmaqla, federativ (50 ştat və Kalumbiya federal ərazisi) respublikadır. Ali Qanunverici orqan ikipalatalı (senat və nümayəndələr) parlament ∓ Konqresdir. Prezident 4 il müddətinə yalnız 2 dəfə seçilə bilər. Ölkədə ikipartiyalı (Respublikaçılar və Demokratlar) sistem mövcuddur.
ABŞ-ın relyefində Kordilyer dağları, Appalaç dağları, Misisipi, Mesikasahili və Atlantiksahili ovalıqlar, Mərkəzi və Böyük Düzənliklər əsas yer tutur. ABŞ ərazisi tropik, subtropik, mülayim, subarktik və arktik iqlim qurşaqlarında yerləşir.
ABŞ Ð²â‚¬â€œ dövlət başçısı prezident olmaqla, federativ (50 ştat və Kalumbiya federal ərazisi) respublikadır. Ali Qanunverici orqan ikipalatalı (senat və nümayəndələr) parlament ∓ Konqresdir. Prezident 4 il müddətinə yalnız 2 dəfə seçilə bilər. Ölkədə ikipartiyalı (Respublikaçılar və Demokratlar) sistem mövcuddur.
Əhalisinin sayı 307.198.000 nəfərdir (21.08.2009). Əhalisinin sayına görə Çin və Hindistandan sonra üçüncüdür. Əhalisinin sayına görə birinci Kaliforniya (30 mln. nəfər), ikinci Nyu-York, üçüncü isə Texas ştatlarıdır. Əhalinin təbii artımı hər min nəfərə 10-15 nəfərdir. İmmiqrasiya prosesi də intensiv olduğu üçün ölkə əhalisinin illik mütləq artımı 3 mln. nəfərdən çoxdur. Ölkənin rəsmi dili ingilis (amerikan) dilidir. ABŞ çoxmillətli ölkədir. Əhalinin orta sıxlığı 31 nəfər/kv. km-dir. Əhalinin 80%-i Atlantiksahili ştatlarda məskunlaşmışdır. Urbanizasiya səviyyəsi yüksəkdir. Ölkədə Bosvaş, Çipits və Sansan meqapolisləri formalaşmışdır. “Milyonçu†şəhərləri Nyu York, Çikaqo, Los Anceles, Hyuston, Filadelfiya, Feniks, San-Diyeqo, Dallas və San-Antoniodur. Ən iri nəqliyyat qovşağı Çikaqodur. Turizm mərkəzi Florida və Kaliforniyadır. Kənd yerlərində fermer tipli məskunlaşma üstünlük təşkil edir. İqtisadi cəhətdən fəal əhalinin в¾ hissəsi xidmət sahələrində çalışır.
ABŞ-da bazar iqtisadiyyatı qanunları ilə tənzimlənən çoxsahəli təsərrüfat formalaşmışdır. Ölkənin geniş ərazisi, təbii resursları, dolların dünya iqtisadiyyatında hakim mövqeyi və s. təsərrüfatın inkişafı üçün stimul təşkil edir. 2007-ci ildə ümummilli gəlir 13.8 trln. $ olmuşdur (kənd təsərrüfatı ∓ 1%, sənaye ∓ 20%, xidmət sahələri ∓ 79%). ABŞ əhalinin həyat səviyyəsinə görə dünyada 6-cı yeri tutur. ABŞ Böyük Səkkizlərə daxil olan inkişaf etmiş ölkədir.
ABŞ-da bazar iqtisadiyyatı qanunları ilə tənzimlənən çoxsahəli təsərrüfat formalaşmışdır. Ölkənin geniş ərazisi, təbii resursları, dolların dünya iqtisadiyyatında hakim mövqeyi və s. təsərrüfatın inkişafı üçün stimul təşkil edir. 2007-ci ildə ümummilli gəlir 13.8 trln. $ olmuşdur (kənd təsərrüfatı ∓ 1%, sənaye ∓ 20%, xidmət sahələri ∓ 79%). ABŞ əhalinin həyat səviyyəsinə görə dünyada 6-cı yeri tutur. ABŞ Böyük Səkkizlərə daxil olan inkişaf etmiş ölkədir.