Kripteks nədir? Kripteksin tərifi, Kripteks haqqında
Kripteks ilk dəfə Dan Brown-un "Da Vinçi Şifrəsi" adlı kitabında təyin olunmuşdur, Kriptoloji və Kodeks terminlərinin bir yerə gəlməsindən meydana gəlmiş bir sözdür. İngiliscəsi isə cryptexdir.
Kripteksin dizaynı və iş şəkli
Romanda izah edildiyi üzrə Kripteks qiymətli və çox gizli mesajları saxlamaq üzrə hazırlanmış təhlükəsizlikli bir kassa kimidir. Romana görə Kripteks Da Vinçi tərəfindən Da Vinçinin gizli mesajlarını saxlaması üçün hazırlanmışdır. Amma gerçəkdə belə bir kassanın olduğu heç isbatlanmamışdır.
Likitlərin köhnə sənədlərə qətiliklə zərər verdikləri bilinməsinə baxmayaraq, onlar bütün məlumatları tamamilə yox edəcək təsirə sahib deyildirlər.
Əfsanə budur ki...
Kripteks içərisində sirkə saxlayar və bu sirkə bir şüşənin içərisində mühafizə edilmişdir, əhəmiyyətli məlumatlar və mesajlar isə bir papirus kağızına yazılar bu kağız sarılar və kripteksin içərisinə sirkəylə birlikdə qoyular əgər kripteksə səhv şifrə girilsə kripteksin sahib olduğu mexanizm şüşəsi qırar və sirkə papirus kağızının üzərinə yayılar, nəticədə sirkə papirusa zərər verər və üzərindəki yazılar yox olar.
Yaxşı indiki vaxtda bir kripteks işə yarayarmı?
Əslində sirkə papirusun üzərindəki yazılara zərər versə belə papirusu əritməsi çox amma çox çətindir, bir anda əritməsini buraxın bir ay sirkənin içində belə qalsa papirus əriməz. Bu səbəbdən siz yazıları qismən silinsə belə papirus sapsağlam ələ keçirə bilərsiniz. Ayrıca indiki vaxtda müasir oxuma texnikaları ilə (ultrasonic və XRay darama kimi) papirusun üzərindəki yazıları kripteksi açmadan belə oxuya bilərsiniz.
Başqa bir yolda budur ki; kripteksin dərin dondurucuya yerləşdirdiyinizə sirkə bi müddət sonra tamamilə donacaq, bu səbəbdən siz kripteksi qırdığınızda sirkə donmuş olacağından yazılara heç bir zərər verə bilməyəcək.