Dovşan əti niyə haramdır?
6 yanvar 2011. Müəllif: GATTAKA
Sual: Dovşan əti niyə haramdır?
"Əhlibeyt fiqhində dovşan edinin haram olduğunu eşitmişik.
Ancaq bunun həm haramlığının hədislərdən dəlilini həm də fəlsəfəsini
bizlərə açıqlasanız məmnun olarıq."
"Əhlibeyt fiqhində dovşan edinin haram olduğunu eşitmişik.
Ancaq bunun həm haramlığının hədislərdən dəlilini həm də fəlsəfəsini
bizlərə açıqlasanız məmnun olarıq."
Cavab: Bismilləhir-rahmənir-rahim Dovşan
ətiinin haram olduğuna dair bir çox hədis nəql edilmişdir ki eyni zamanda
bunların bir çoxunda dovşan ətinin niyə haram olduğu da açıqlanmışdır.
Əhlibeyt məktəbinin fəqihləri bu hədislərə söykənərək
dovşan ətinin haram olduğunda icma və ittifaq etmişlər.
Bu hədislər iki qisimdir bir qisimində dovşanın sığal çəkilən heyvanlardan
olduğu, digər qisimində isə sığal çəkilən heyvanların hamısının
haram qılındığı bəyan edilməkdədir. İndi bu hədislərdən bəzi
nümunələr verməyə çalışacağıq:
ətiinin haram olduğuna dair bir çox hədis nəql edilmişdir ki eyni zamanda
bunların bir çoxunda dovşan ətinin niyə haram olduğu da açıqlanmışdır.
Əhlibeyt məktəbinin fəqihləri bu hədislərə söykənərək
dovşan ətinin haram olduğunda icma və ittifaq etmişlər.
Bu hədislər iki qisimdir bir qisimində dovşanın sığal çəkilən heyvanlardan
olduğu, digər qisimində isə sığal çəkilən heyvanların hamısının
haram qılındığı bəyan edilməkdədir. İndi bu hədislərdən bəzi
nümunələr verməyə çalışacağıq:
1- Hz. Əlidən (ə.s) belə nəql edilmişdir:
"Rəsulullahdan (s. a. a) sığal çəkilmişlərin nə olduğunu soruşduğumda,
belə buyurdu: "Bunların sayı on üçdür və bunlardan ibarətdir:
Fil, ayı, donuz, meymun, ankvil balığı, kərtənkələ, yarasa, lavra,
əqrəb, hörümçək və dovşan" (Vəsail-üş Şiə, c. 16, s. 317)
2- İmam Musa Kazımdan (ə.s) belə nəql edilmişdir:
"Sığal çəkilmişlər on üçdür: Fil, ayı, dovşan, əqrəb, kərtənkələ, hörümçək,
lavra, ankvil balığı, yarasa, meymun, donuz. Dovşan, aybaşı, cənabət və s.
deyil qüsl edib təmizlənməyən bir qadın idi.
(Yəni o qadın dovşan şəklinə çevrilmişdir.) (Vəsail-üş Şiə, c. 16, s. 317)
3- İmam Cəfəri Sadiq (ə.s):
"Allah və Elçisi sığal olmuş bütün heyvanları
haram etmişdir." ( əl-Kafi, c. 6, s. 247)
4- İmam Riza (ə.s): "Dovşanın haram qılınış səbəbi
budur ki onlar da pişiklər kimidir. Eyni pişiklər kimi və vəhşi
heyvanlar kimi pəncələri vardır. Buna görə
onlar kimi sayılmışdır. Ayrıca olaraq özü də murdardır.
Çünki qadınlar kimi aybaşı olmaqdadır.
Çünki o sığal olanlardandır." (Vəsail-üş Şiə, c. 16, s. 316)
"Rəsulullahdan (s. a. a) sığal çəkilmişlərin nə olduğunu soruşduğumda,
belə buyurdu: "Bunların sayı on üçdür və bunlardan ibarətdir:
Fil, ayı, donuz, meymun, ankvil balığı, kərtənkələ, yarasa, lavra,
əqrəb, hörümçək və dovşan" (Vəsail-üş Şiə, c. 16, s. 317)
2- İmam Musa Kazımdan (ə.s) belə nəql edilmişdir:
"Sığal çəkilmişlər on üçdür: Fil, ayı, dovşan, əqrəb, kərtənkələ, hörümçək,
lavra, ankvil balığı, yarasa, meymun, donuz. Dovşan, aybaşı, cənabət və s.
deyil qüsl edib təmizlənməyən bir qadın idi.
(Yəni o qadın dovşan şəklinə çevrilmişdir.) (Vəsail-üş Şiə, c. 16, s. 317)
3- İmam Cəfəri Sadiq (ə.s):
"Allah və Elçisi sığal olmuş bütün heyvanları
haram etmişdir." ( əl-Kafi, c. 6, s. 247)
4- İmam Riza (ə.s): "Dovşanın haram qılınış səbəbi
budur ki onlar da pişiklər kimidir. Eyni pişiklər kimi və vəhşi
heyvanlar kimi pəncələri vardır. Buna görə
onlar kimi sayılmışdır. Ayrıca olaraq özü də murdardır.
Çünki qadınlar kimi aybaşı olmaqdadır.
Çünki o sığal olanlardandır." (Vəsail-üş Şiə, c. 16, s. 316)
Qeyd: Sığal sığaldan məqsəd, İslam əvvəli bəzi
insanların və ya ümmətlərin etdikləri günahlardan ötəri Allah tərəfindən
bir cəza olaraq cinsiyyətlərinin bəhsi keçən bəzi heyvanların
cinsiyyətinə çevirməsidir. Bu cəza İslam ümmətində,
İslam Peyğəmbərinin hörmətinə qaldırılmışdır. Hərçənd bir iki
dənə hədisdə dovşan ətinin məkruh olduğu deyilsə də
bu hədislər alimlərimiz tərəfindən təhkiyyə olunub.
insanların və ya ümmətlərin etdikləri günahlardan ötəri Allah tərəfindən
bir cəza olaraq cinsiyyətlərinin bəhsi keçən bəzi heyvanların
cinsiyyətinə çevirməsidir. Bu cəza İslam ümmətində,
İslam Peyğəmbərinin hörmətinə qaldırılmışdır. Hərçənd bir iki
dənə hədisdə dovşan ətinin məkruh olduğu deyilsə də
bu hədislər alimlərimiz tərəfindən təhkiyyə olunub.