Hər zaman insanlar dünyada etdiklərinin cəzasının cəhənnəm əzabı olacağını düşündükdə istər istəməz sual meydana çıxır.Allah-təala cəhənnəmi niyə yaradıb? Onun yaranması zəruri idi mi?
Əslində behişt və cəhənnəm 1 ipin 2 ucu kimidir:biri varsa ,o biri də olmalıdır.İnsan azaddır və bu iki sonluğu zəruri edəndə insanın azadlığıdır.Behişt doğru yolu seçmiş azad insanın mükafatı,cəhənnəm isə şər yolu seçmiş azad insanın cəzasıdır.İnsanın azad seçim aparması üçün qarşısında ən azı 2 yol olmalıdır.Əgər qarşıda yalnız 1 yol varsa o zaman insanın azadlığı mənasızdır.Əgər qarşıdakı yollardan yalnız biri ilə getməyə imkan varsa,insan yenə də azad deyil.Çünki bu iki halda insan iradəsindən asılı olmayaraq hərəkət edir.
Allah – təala insanı azad,muxtar yaratmışdır.Onun içində həm yaxşılığa həm də pisliyə meyl var.Yaxşılığı seçən yaxşılığa,pisliyi seçən isə pisliyə çatmalıdır.Əgər bu iki qrup insanın aqibəti eyni olsaydı o zaman ilahi ədalətdən danışmağa dəyməzdi. Demək insanın qarşısında iki yol var.Bu yollardan biri insanı Allah xəlifəsi məqamına,digəri isə ən alçaq səviyyəyə aparır.Birinci yol gecə ibadətləri,bəndəlik,ilahi əmrlərə itaətdən ibarətdir.Bu yolun sonu behişt,misilsiz nemətlər və nəhayət, “Allahla görüşdür”. “Saleh bəndələr üçün hazırlanan, nə 1 göz görmüş,nə bir qulaq eşitmiş,nə də 1 qəlb duymuşdur” (Biharul-ənvar,8 ci cild), “Qaf” surəsində buyrulur: “Onlar üçün istədikləri hər şey vardır”
İkinci yolun sonu cəhənnəm,ilahi əzab,yandırıcı od,ən alçaq mərtəbəyə süqutdur.Bu yolun sonuna çatmış insan o qədər peşman olar ki,hətta “kaş torpaq olaydım” deyir.(Nəbə surəsi,ayə 40)

İnsan bu iki yol ayrıcında olduqcca ehtiyatla qədəm götürməlidir.Məhz bu ehtiyatlılıq təqva adlanır.Bəli Allah(c.c) insanı yaratmış,yaxşılıqla piliyi ona tanıtmışdır. “And olsun nəfsə və onu nizama salana,sonra da ona günahkarlığı və pəhrizkarlığı ilham edənə”(Şəms surəsi,7-8).Doğru yolu seçənlər mükafata,yanlış yolu seçənlər isə cəzaya çatacaqlar: “Yaxşı iş görənlər on qat mükafata çatacaq,pis iş görənlər həmin qədər(günahları qədər) cəzalandırılacaq və onlara zülm edilməz”(Ənam surəsi,160)